تعريف هاي متعددي از جنگ نرم وجود دارد، كه معمولا از سوي استراتژيست هاي آمريكايي مطرح شده و با شرايط دولت سلطه گر آمريكا هماهنگ است،(1) كه البته برخي از اين تمرين ها بسيار شبيه تعريف هاي است كه از جنگ رواني ارائه مي شود (2) و عده اي اساسا جنگ نرم را مترادف با جنگ رواني مي پندارند؛ اما در واقع، جنگ رواني تفاوت زيادي با جنگ نرم دارد. صرف نظر از تعريف هاي جنگ رواني، توجه به يك موضوع، تفاوت جنگ رواني را با جنگ نرم آشكار مي كند. جنگ نرم (Soft war) در برابر جنگ سخت (Hard war) قرار دارد ، كه جايگزيني براي جنگ هاي نظامي است ؛ اما جنگ رواني (Psychological warfate) مكمل انواع جنگ است و در انواع جنگ هاي نرم و سخت كاربرد دارد. بنابراين، هرگاه جنگ سخت در ميان باشد به احتمال زياد، جنگ رواني نيز هست؛ اما جنگ نرم در آن جبهه هيچ معنايي ندارد. البته درباره جنگ نرم بايد گفت كه هميشه با جنگ رواني همراه است و جنگ رواني يكي از ضروريات جنگ نرم است.
با توجه به وضعيت جمهوري اسلامي ايران و مروري گذرا تعريف هاي موجود از جنگ نرم، به نظر مي رسد، كه بايد تعريفي بومي براي اين مفهوم ارائه دهيم. ساده ترين تعريفي كه مي توانيم از جنگ نرم داشته باشيم اين است: "تلاش غير نظامي براي ايجاد تغييرات فرهنگي در رقيب به طوري كه در جهت منافع مهاجمان بازي كند ".
جنگ نرم، كوشش براي دستيابي به اهدافي است كه مي تواند در جنگ نظامي نيز به صورت هدف در نظر گرفته شود؛ مثل تغيير يك نظام سياسي يا تسلط بر منابع اقتصادي ديگران، اما در جنگ نرم، اين هدف ها مستقيم و از راه هاي خشونت آميز دنبال نمي شود؛ بلكه براي دستيابي به آن هدف ها، موضوعات و عناصر فرهنگي نيز به كار آمده و اهداف مياني فرهنگي براي رسيدن به منافع سياسي و اقتصادي طراحي مي شود.
در اين رابطه، هر وسيله اي كه بتواند نگرش ها و گرايش هاي افراد جامعه هدف را تغيير دهد، در جنگ نرم به كار مي آيد، كه به اين ترتيب، رسانه ها، ايجاد بحران اقتصادي، مشكلات سياسي، تجاوزات سايبر، تبليغات، فريبكاري، شعارسازي و تكرار دروغ ها - تا جايي كه واقعيت به نظر برسد، به عنوان ابزارها و شيوه هاي جنگ رواني تنها بخشي از راه هاي پيشبرد جنگ نرم است كه البته مي توان موارد ديگري؛ مانند استفاده از باورهاي ديني، ارزش هاي معنوي، نمادها و رفتارهاي مقدس و سوءاستفاده از گرايش هاي متعالي و نيازهاي والاي انسان را نيز بدان افزود.
مهم ترين ابعاد وجودي انسان، ابعاد معنوي است كه پرتو خود را بر ساير ساحت هاي زندگي فردي و اجتماعي مي افكند. در جنگ نرم با تاكيد بر تمام ظرفيت هاي جايگزين جنگ نظامي، ابعاد معنوي نيز استفاده مي شود. به اين ترتيب، جنگ نرم، صحنه بازي با نمادها و رفتارهاي مذهبي، رويارويي تفسيرهاي متفاوت آموزه ها، باورهاي ديني و تعارض ارزش ها و گرايش هاي معنوي است.
در يك تعريف كامل تر مي توان گفت، جنگ نرم يك اقدام پيچيده و پنهان متشكل از عمليات هاي سياسي، فرهنگي و اطلاعاتي توسط قدرت هاي بزرگ جهان براي ايجاد تغييرات دلخواه و مطلوب در كشورهاي هدف است
البته تعاریف دیگری نیز از جنگ نرم بعمل آمده که جهت مزید آگاهی ایفاد می گردد:
1- جنگ تغییر باورها، استحاله عقاید و جابجایی دیدگاهها با نگاههای رسانه های استکباریست!!
2- جنگ مغزهاست، نه مرزها! جنگ دیدگاههاست، نه قرارگاهها!
3- جنگ تقدس زدایی از ارزشها و شبهه افکنی در اذهان است!
4- جنگ تغییر گروههای مرجع و شکل دهی تضادهای جدید اجتماعی است!
5- جنگ تخریب اعتمادهای موجود به ارکان و مسئولان حاکمیت در ابعاد مشروعیت و کارآمدی!
6- جنگ تغییر و جابجایی مفاهیم زشت و زیبا در فرهنگ جامعه و آسان سازی ترویج انحرافات!
7- جنگ هنجارشکنانه، ترویج نافرمانیهای مدنی و تکمیل حلقه مقاومت جامعه در برابر حاکمیت!
8- جنگ تغییر ذائقه ها و شکاف بخشی کاذب فرهنگی بین نسلها!
9- جنگ توسعه مکاتب کاذب اجتماعی، عرفانی، اقتصادی و غیره!
10- جنگ ساماندهی جدید نیروهای اجتماعی در قالب N.G.O و بهره برداری سیاسی از آنها!
پی نوشت ها:
1. جان. ام كالينز، استراتژي بزرگ، ص487.
2. صلاح نصر، جنگ رواني، ص83 و 84.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید